Zenginlerden Daha Fazla Vergi Alınmalı mı?

Fransa’da gündem son günlerde “Zucman vergisi”… Yani 100 milyon euronun üzerindeki servetlere ek vergi getirilmesi. Teklif basit: Normal gelir vergisine ek olarak ultra zenginlerden en az yüzde 2 oranında vergi alınsın. İlk bakışta kulağa adil geliyor, değil mi? Çünkü toplumun çok büyük bir kısmı ay sonunu zor getirirken, milyarlarca euro serveti olan bir avuç insanın daha az vergi ödemesi, geniş kesimlerde haklı bir öfke yaratıyor.

Destekleyenlere göre bu düzenleme sadece adalet sağlamakla kalmayacak; aynı zamanda Avrupa’nın artan güvenlik ve savunma harcamalarına da kaynak yaratacak. Yani devlet, en güçlülerden biraz daha fazla alarak toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak. AB Vergi Gözlemevi’nin de işaret ettiği gibi, bu düşünce hem halk arasında hem de siyasetin farklı kanatlarında karşılık bulmuş durumda.

Ama elbette eleştiriler de var. Bazı ekonomistler bu verginin sadece milyarderleri değil, işini büyütmüş girişimcileri ve aile şirketlerini de kapsayacağını savunuyor. Yani bu yeni yük, yatırımları azaltabilir, risk almayı zorlaştırabilir. Bir başka deyişle, “kazananı cezalandırma” tehlikesi de masada.

Fransa’nın son 30 yıldaki ekonomik tablosuna bakıldığında tartışmanın büyüklüğü daha net anlaşılıyor. En zengin 500 kişinin serveti, ülkenin GSYİH’sinin %6’sından %42’sine çıkmış durumda. Bu, gelir dağılımındaki uçurumun nerelere vardığını gösteriyor. İşte bu yüzden Zucman vergisi sadece bir mali düzenleme değil, aynı zamanda eşitsizliğe verilen siyasi bir cevap niteliğinde.

Bana kalırsa asıl mesele şu: Bir toplumda zenginlik ve refah artıyorsa, bu artış herkes için mi oluyor, yoksa sadece küçük bir azınlığın cebine mi giriyor? Eğer ikinci seçenek ağır basıyorsa, vergi politikalarıyla bu dengeyi yeniden kurmak kaçınılmaz hale geliyor. Ancak bunu yaparken üretimi ve yatırımı baltalamadan bir denge bulunması gerekiyor.

Kısacası Fransa’daki bu tartışma aslında hepimizin sorusu: Vergide adalet ile ekonomik dinamizm arasındaki dengeyi nasıl kuracağız?