Bal Sağlıklı mıdır?

Bal nektardan yapılmıştır. Arılar çiçekli bitkilerden elde edilen nektarı toplar, aldıktan sonra enzimatik bir aktiviteden sonra bunu bal haline çevirirler, suyun büyük bir kısmı buharlaşır.

Balın tatlı kısmının çoğu kolayca enerji ve su haline dönüşen fruktoz ve glukozdan oluşur. Bal, aynı zamanda az miktarda vitamin, mineral, elektrolitler, enzimleri amino asitler ve flavonoidler de içerir. Bu maddeler balın bazı besleyici etkilerinden sorumludur.

Yapılan araştırmalarda balın bağırsak mikrobiyal dengesi, öksürük ve diğer solunum yolu sıkıntılarında etkili olduğu gösterilmiştir. Balın besleyici özelliklerinden dolayı antibakteriyel, antioksidan ve antiinflammatuar özellikleri de vardır. Bu nedenle, boğaz ağrısı, sindirim bozuklukları ve yanıklarda iyileştirici özellikleri vardır. Ancak, balın şeker olduğunu unutmayın, fazlası zararlıdır.

Amerikan Kalp Birliği kadınlar için günde 6 çorba kaşığı, erkekler için de 9 çorba kaşığı şekerden fazlasının kullanılmamasını bildirmektedir. Ancak ortalama bir Amerikalı bunun 2-3 katını tüketmektedir. Aşırı şeker tüketimi kilo almanın yanısıra, kalp hastalığı ve diabet gibi kronik hastalıklara da yol açabilir.

Bal eklenmiş şeker olarak kabul edilir mi?

Bal doğal kaynaklı olmasına karşın, yine de ek bir şekerdir, tıpkı mısır şurubu ya da şeker kamışı gibi. Bazı insanlar ürünlerin etiketinde şeker yerine bal gördüklerinde rahatlarlar ancak, uzun vadede fazla miktarda alındığında vücut ikisini de aynı şekilde algılar.

“Doğal şeker, suni şeker yoktur, doğal olarak tatlandırılmıştır.” ifadeleri pazarlama taktikleridir.

Bal yemenin en sağlıklı şekli hangisidir?

1 çorba kaşığı bal yaklaşık 64 kaloridir ve 17 gr şeker içerir. Herhangi bir eklenmiş şekerden günlük olarak kadınlarda 100 kaloriyi , erkeklerde 150 kaloriyi geçilmemesi önerilir.

Balın en iyi kullanım şekillerinden bazılarının bir çorba kaşığı balı yoğurt içerisine, bir içecek içerisine konması olabilir.

Yaklaşık 300 tür bal vardır. Hangi arılar, hangi çiçeklerle yapıldığına bağlı olarak değişir. Manuka balının güçlü ve farklı bir özelliği vardır. Koyu renkli balın daha fazla antioksidan içerdiği ancak, daha yoğun ve daha acı bir tadı olduğu için herkesin hoşlanmadığı bildirilmiştir. Bal alırken mutlaka etiket okunmalıdır. Gerçek bal, koyudur, yavaş hareket eder. Şurup gibi değildir ve çok ta yapışkan değildir, genellikle çiçek kokuludur. Mümkün olduğu durumlarda doğal bölgesel ürünlerden alınması daha sağlıklı olacaktır.

Genel olarak bakıldığında bal yüzde 80 kadarı karbonhidratlar ve kalanı sudan ibaret bir kovan ürünüdür. Karbonhidrat içeriğinin yüzde 55-85’ini ise glikoz ve früktoz (meyve şekeri) oluşturuyor. Bu bakımdan şeker hastaları için tehlikeli gibi düşünülebilir. Ancak kan şekeri üzerinde etkileri şekerli besinlere göre çok daha düşük.

Mesela, glikozun glisemik indeksi 100 (mg/dL) ise, narenciye balının glisemik indeksi 45 civarında, kestane balının 55, çam balının ise 58 civarında tespit edilmiş. Tabi bu özellikler sadece gerçek bal için söz konusudur. Bunun nedeni ise gerçek balın içerisinde bulunan ve arıların çiçeklerden topladığı polenlerden kaynaklanan polifenolik bileşiklerdir. Bildiğiniz üzere polifenollik bileşikler antioksidan etkileri ile balın şifalı gücünün başlıca kaynağıdır.

Balın glisemik indeksinin düşük olmasının nedeni henüz bilinmiyor. Çeşitli öneriler var. Bunlar arasında arının faringeal bezlerinde insülin-benzeri etkili bileşenler bulunduğu, dolayısıyla şekerin hücre içerisine girmesini sağlayabileceği, polifenolik bileşenleri nedeniyle balın kuvvetli antioksidan özelliği bulunduğundan pankreasta oksidatif hasarı düzelttiği, glukokinaz enziminin uyarılması ile karaciğerde glikoz kullanımının artması, gibi çeşitli öneriler yapılıyor.

Şeker hastalarının en çok özlemini duyduğu şey tatlıdır. Hatta bazıları yeni kolay kullanım sağlayan insülin formüllerine güvenerek gözünü karartarak gizli tatlı kaçamağı yapabiliyor. Yukarıda klinik bulgular “gerçek bal olmak koşuluyla” tip-2 şeker hastalarının arada sırada abartmadan ufak miktarlarda “gerçek bal” yiyerek nefsini köreltmesi mümkün gibi görünüyor. Anahtar kelime, güvenilir, doğada dolaşan arıların yaptığı doğal baldır.