ADD KURUCU ÜYESİ Prof. Dr. Mustafa ALTINTAŞ: AKLIMIZI YETERİNCE BAŞIMIZA GETİRMEYEN DEPREMLER(!)

“24-31 Ocak Adalet ve Demokrasi Haftası” nedeniyle, “Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği” ve Atatürkçü Düşünce Derneği” Mersin Şubeleri adına konferans vermek üzere 27 Ocak 2023 günü geldik Mersin’e.

Konferans sonrasında kaldığımız Mersin’de, 6 Şubat 2023 ilki saat 04.17’deki depreme yakalandık. Korku ile apartman dışına çıkarak, arabalarımızda sabahladık.

Elbistan Merkezli ikinci deprem nedeni ile, 07 Şubat 2023 gecesini de arabada geçirdik.

8 Şubat 2023 günü ancak, tedirginliğimizi üzerimizden attıktan sonra apartmana dönebildik.

Sonrasında ise, deprem tarihimiz üzerinde kısa bir araştırma yaparak, 1930-2023 tarihleri arasında önemli 30 depreme ilişkin aşağıdaki bilgilere eriştim.

Tarih ve Deprem YeriŞiddeti Can KaybıYaralı Sayısı

1) 06 Mayıs 1930 Hakkari 7.2 2.514?

2) 26 Aralık 1939 Erzincan7.932.962?

ULUSAL YAS İLAN EDİLDİ. Kış koşullarında iki gün sonra ulaşılabildi. Deprem önlemleri ilk kez tartışılır oldu. İlk kez gazetelerde depremde nasıl yaşanacağı tartışılır oldu.

3) 20 Aralık 1942 Niksar / Erbaa7.03.000 kadar 6.300

4) 26 Aralı 1943 Tosya / Ladik7.22.824?

5) 01 Şubat 1944 Bolu / Gerede7.23.959?

6) 31 Mayıs 1946 Varto / Hınıs4.01.839 349

7) 19 Ağustos 1966Varto6.92.394 1.489

8) 28 Mart 1970Gediz7.21.086 1.260

9) 06 Eylül 1975Lice6.91.385 3.339

10) 24 Aralık 1976Çaldıran7.23.840 497

11) 30 Kasım 1983Erzurum6.81.155 1.142

12) 13 Mart 1992Erzincan/Tunceli6.8 653 3.850

13) 01 Kasım 1995 Dinar5.9 94?

14) 27 Haziran 1998 Ceyhan6.3 84 310

15) 17 Ağustos 1999 Kocaeli7.4 18.373 43.953

16) 12 Kasım 1999 Düzce7.2 894 4.948

17) 06 Haziran 2000 Orta/Çankırı6.1 2 1.766

18) 15 Aralık 2000 Bolvadin/Sultandağı 5.8 6 547

19) 27 Ocak 2003 Pülümür/Tunceli6.2 1 7

20) 22 Mayıs 2003 Bingöl6.4 176 520

21) 22 ve 28 Mart 2004 Aşkale/Erzurum 5.1 9 20

22) 02 Temmuz 2004 D.Beyazıt/Ağrı5.1 ve 5.2 18 32

23) 25 Ocak 2005 Hakkari5.5 2 5

24) 08 Mart 2010 Kovancılar/Elazığ6.0 51 74

25) 19 Mayıs 2011 Simav/Kütahya5.9 2 122

26) 21Ekim 2011Van7.3 604 4.152

27) 24 Ocak 2020 Elazığ/Malatya 6.8 41 1.000

28) 30.10.2020 Seferihisar/İzmir6.9 117 1.034

29) 12 Kasım 2020 Pötürge / Malatya4.7 ? ?

30) 6 Şubat 2023(Pazarcık, Elbistan/Maraş, Adıyaman, Malatya; G.Antep, Urfa, D.Bakır, Kilis, Hatay,Osmaniye, Adana) BİR HAFTA ULUSAL YAS İLAN EDİLDİ.

(10.02.2023,Saat 15.08’da) 7.7 ve 7.6 18.991 75.523

1930- 2023 yıllarında saptanan 30 önemli depremlerin en şiddetlisi ve en fazla can kaybına neden olan deprem, 1930’daki Erzincan Depremi. Şiddetlilik açısından ikinci sırada ise, 6 Şubat 2023 on ilimizi etkileyen son deprem oldu.

Sanırım, kesin rakamlara vardığımızda 6 Şubat Depreminin, 17 Ağustos 1999’daki Gölcük/Kocaeli Depreminin önüne geçeceğini düşünüyorum.

Yaşamım boyunca üç depremin içinde oldum.

İlki 13 Mart 1992’de ki Erzincan/Tunceli Depremi oldum.

Deprem sırasında, DYP-SHP Ortak Hükümetinde, Başbakanlık Danışmanı olarak, Başbakan Demirel, Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, Devlet Bakanı Erman Şahin ile birlikte, Erzincan’a erişen ilk heyet içinde idim. Çalışmalarımızı 1930’lu yıllardan kalma Vilayet Binasında sürdürüyorduk.

Henüz, kesin kabulü yapılmayan vilayet binası eklentisi ise, yerle bir olmuştu.

Gazetecilerin buna ilişkin sorularına “…Cumhuriyet’in yapıları sapasağlam, Demokrasimizin ise yerle bir. Çünkü biz, demokrasiyi kamu kaynaklarının yağma ve talanından pay kapma olarak algıladık.” yanıtını vermiştim.

Görevimiz, Erzincan’ı yeniden yaratmaktı. Avrupa İskan Fonu ile Dünya Bankası’ndan sağlanan krediler ile, TKİ Başkanı Yiğit Güllöksüz ve Ekibi, kısa sürede yeni bir Erzincan yarattılar. Onları saygı ile anıyorum.

Depremle ikinci buluşmamız, 30 Ekim 2020 günü Seferihisar-İzmir Depreminde oldu.

Aradan üç yıl geçmesine karşın, evsiz kalanların sorunu ortada bulunmakta. Üçüncüsü ise, yaşanmakta olan G. Doğu Anadolu Bölgesindeki 06 Şubat 2023 günlü deprem olmuştur.