Nöbetçi Eczaneler
İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde sergilenen 2.700 yıllık Siloa Yazıtı, Kudüs’te Kral Hezekiya döneminde inşa edilen tarihi tünelin en önemli kanıtı olarak kabul ediliyor. İsrail, uzun süredir bu yazıtı Türkiye’den geri alma veya ödünç alma girişimlerinde bulunuyor.
Yaklaşık MÖ 7. yüzyıla tarihlenen yazıt, Kudüs’teki Siloa Tüneli’nde bulundu. Tevrat’ta da adı geçen bu tünel, Asur saldırılarına karşı Kudüs’ün su ihtiyacını karşılamak amacıyla Kral Hezekiya tarafından yaptırıldı. 533 metre uzunluğundaki tünelin kazılış hikâyesini anlatan altı satırlık İbrani yazıt, 1880’de keşfedildikten sonra 1882’de İstanbul’a getirildi. Günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
Yazıtın İçeriği
Paleo-İbranice ile kayaya kazınmış yazıt, işçilerin tüneli nasıl kazdığını, karşılıklı çalışarak birleşme noktasına ulaştıklarını ve suyun havuza akışını betimliyor. Bu yönüyle, Kudüs’ün tarihi ve Tevrat’taki anlatılar için büyük önem taşıyor.
İsrail’in Talepleri
İsrail, yazıtı geri almak için yıllar boyunca farklı girişimlerde bulundu:
• 1998: Başbakan Netanyahu, yazıt karşılığında İsrail müzelerindeki Türk eserlerini takas etmeyi teklif etti.
• 2007: Başbakan Şimon Peres, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den yazıtın İsrail’in 70. yılı için ödünç verilmesini istedi. Ancak Gazze politikaları nedeniyle bu gerçekleşmedi.
• 2017: Kültür Bakanı Miri Regev, Gaziantep Hayvanat Bahçesi’ne iki fil karşılığında yazıtı teklif etti. Teklif reddedildi.
• 2022: İsrail basınında, yazıt karşılığında Osmanlı dönemine ait tarihi bir şamdanın Türkiye’ye verileceği öne sürüldü. Ancak bu iddia Ankara tarafından doğrulanmadı.
• Ayrıca, İsrail’in yazıt karşılığında Kanuni Sultan Süleyman’ın kayıp kitabesini takas etmeyi de gündeme getirdiği iddia edilmişti.
Tarihi ve Diplomatik Önemi
Siloa Yazıtı, hem Kudüs’ün tarihi açısından hem de İsrail’in dini ve kültürel mirası bakımından sembolik bir değer taşıyor. Türkiye ise yazıtın Osmanlı döneminde yasal yollarla İstanbul’a getirildiğini vurgulayarak iade taleplerine olumlu yanıt vermedi.