İran Saldırılarının Etkisi Tartışılıyor: Avrupa ve ABD Arasında Yeni Bir Gerilim mi Başlıyor?

ABD’nin İran’daki nükleer tesislere düzenlediği saldırıların ardından, işler iyice karıştı.

Avrupa’dan gelen ilk değerlendirmeler, bu saldırıların etkisinin ABD Başkanı Donald Trump’ın iddialarıyla çeliştiğini gösteriyor.

Financial Times’ın Avrupalı yetkililere dayandırdığı habere göre, İran’ın yüksek derecede zenginleştirilmiş uranyum stoğu büyük ölçüde sağlam kalmış olabilir, çünkü saldırılar öncesinde taşınmış olabileceği düşünülüyor. Eğer bu doğruysa, Trump’ın “büyük başarı” dediği operasyonun aslında o kadar da etkili olmadığı ortaya çıkacak.

Avrupa ve ABD İstihbaratı Ters Düşüyor

İki ayrı Avrupalı istihbarat kaynağına göre, Avrupa başkentleri İran’ın silah üretimine yakın seviyede zenginleştirdiği 408 kilogramlık uranyum stoğunun Fordo tesisinde tutulmadığını ve ABD’nin Pazar günü başlattığı saldırılardan önce başka bir yere taşınmış olabileceğini düşünüyor.

Ancak Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt bu iddiaları hemen yalanladı. Leavitt, “Yakından izliyorduk ve bu zenginleştirilmiş uranyumun taşındığına dair ABD’nin elinde hiçbir gösterge yoktu” dedi.

Bu durum, ABD ve Avrupa istihbaratları arasında ciddi bir görüş ayrılığı olduğunu gösteriyor.

Bu tarz stratejik konularda istihbarat servislerinin farklı görüşlere sahip olması çok nadir görülen bir durum değil.

Herkes kendi bildiğini okuyor gibi.

Trump ve Ekibinin Çelişkili Açıklamaları

Bu Avrupa değerlendirmesi, hali hazırda İran saldırılarının etkisi konusunda kendi istihbarat kurumlarıyla bile ters düşen Trump’ın tepkisini çekebilir.

CIA Direktörü John Ratcliffe, saldırıların İran’ın nükleer tesislerine “ciddi zarar” verdiğini söylese de, Savunma İstihbarat Ajansı’ndan (DIA) sızan bir rapor operasyonun etkisini küçümsemişti.

Ratcliffe’e göre bazı kilit tesisler tamamen yok edildi ve yeniden inşa edilmeleri “yıllar sürecek”.

Ancak dikkat çekici olan, Ratcliffe’in, Trump’ın saldırının “üst düzeyde bir askeri başarı” olduğu ve İran tesislerinin “yerle bir edildiği” yönündeki iddialarına tam destek vermekten kaçınması.

Bu da Trump’ın kendi istihbaratının bazı gerçekleri gizlediği ya da abarttığı izlenimini yaratıyor.

Trump’ın bu açıklamalarına ise İsrail Atom Enerjisi Komisyonu (IAEC) destek verdi.

Komisyon, Fordo’daki yeraltı zenginleştirme tesisinin, “kullanılamaz hale geldiğini” ve “tesisin kritik altyapısının yok edildiğini” ileri sürdü.

Bu, İsrail’in saldırıların başarısı konusunda ABD ile aynı çizgide olduğunu gösteriyor.

İran Liderinden “Abartı” Yorumu

Yeni Amerikan istihbarat değerlendirmesi, DIA’dan sızan ve İran’ın nükleer programının birkaç ay içinde yeniden başlatılabileceğini öne süren ilk raporun hemen ardından geldi.

NATO Zirvesi için Lahey’de bulunan Trump, bu ilk değerlendirmeyi reddederek, ABD istihbaratının “tüm resmi göremediğini” savundu ve kendi değerlendirmesinin doğru olduğunu yineledi. Trump, saldırının “yıkıcı ve sersemletici” olduğunu söyledi.

Öte yandan, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD saldırılarının etkisini küçümsedi.

İsrail ile İran arasındaki ateşkes sonrası ilk halka seslenişinde Hamaney, Trump’ın açıklamalarını “abartılı” bulduğunu ve “Kayda değer hiçbir şey başaramadılar” dedi.

Bu durum, her iki tarafın da kendi kamuoylarına farklı mesajlar verdiğini ve gerçek etkinin hala belirsiz olduğunu gösteriyor.

Tüm bu çelişkili açıklamalar, saldırıların gerçek etkisinin ne olduğu konusunda büyük bir kafa karışıklığı yaratıyor. Bu durum, Ortadoğu’daki gerilimi daha da artırabilir ve uluslararası ilişkilerde yeni bir güven bunalımına yol açabilir.

Sizce kimin değerlendirmesi gerçeğe daha yakın?