Nöbetçi Eczaneler
A) Neden Bu Yazı?
İsmail Küçükkaya, genç ve yetenekli bir TV Programcısı.
Haftada beş gün evlerimize “Yeni Bir Sabah Programı”, iki haftadır da Salı akşamları Kürşat Oğuz ile birlikte “Aslında Programı” ile evlerimize konuk olmakta.
Küçükkaya, sabah programlarında “Yaygın “ ve “Yerel” Gazetelerde öne çıkan haber ve değerlendirmeleri aktararak bilgilenmemizi sağlamakta. Bunu yaparken, yerel gazetelerin önemini ve onların yaşam savaşımında çok zorlandıklarını haykırmaktadır. Ve yerel, merkezi yönetim birimleri ile, doğrudan yurttaşlara da seslenerek, yerel gazete satın alınması çağrısında bulunmuştur.
Küçükkaya’yı, özellikle yerel gazetelere verdiği destek için kutlamak gerek. Etkinliği tartışmasız olan Küçükkaya’nın bu kampanyası, beni yerel gazetelerin sorunlarını irdelemeye zorladı.
B) Bu Yazının Hedef Kitlesi
İlk yaptığım iş, yerel gazetelerinin yaygınlığı konusunda bilgilenmek oldu. 10 Ekim 2023 günlü Basın İlan Kurumu’un sayfasına girdim.
81 ilimizde; 21’i “Yaygın” ve 574’ü “Yerel” olmak üzere toplamda 595 günlük gazete yayımlanmakta. Her ilimizde sayısı 1 ile 31’e kadar değişim göstermektedir.
Bu sayılar yalnızca merkez ilçedeki değil, il içindeki ilçeleri de kapsamaktadır.
Tek yerel gazetenin yayımlandığı illerimiz; Bayburt, Kars ve Muş’tur. En çok yerel gazetenin yayımlandığı üç ilimiz ise, 31 ile Balıkesir, 27 ile Antalya, 24 ile Konya’dır. Gazetemizin yayımlandığı Mersin’de bu sayı 15 (bunun 7’si ilçelerde yayımlanmaktadır), Adana’da ise 14.
C) Alanı Düzenleyen Yasal Kurallar
İkincisi yaptığım iş, alanı düzenleyen yasalara bakmak oldu. Bunların başında ise, Anayasanın ilgili maddeleri gelmektedir. Burada da bir seçki yaptım. 28inci maddede tanımlanan “Basın ve Yayımla İlgili Hükümler” ile ilgili ve “basın özgürlüğünün” güvencesi olan kimi maddeleri de burada sıralama zorunluluğunu duydum. Bunları, aynen aktarıyorum:
II. Cumhuriyetin nitelikleri
Madde 2 – Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
V. Devletin temel amaç ve görevleri
Madde 5 – Devletin temel amaç ve görevleri, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır.
C. Haberleşme hürriyeti
Madde 22 – (Değişik: 3/10/2001-4709/7 md.) Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliğiesastır. Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, karar kendiliğinden kalkar.
VIII. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti
Madde 26 – Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet Resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar. Bu fıkra hükmü, radyo, televizyon, sinema veya benzeri yollarla yapılan yayımların izin sistemine bağlanmasına engel değildir. Bu hürriyetlerin kullanılması, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı olarak usulünce belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlanabilir.
(Mülga fıkra: 3/10/2001-4709/9 md.) Haber ve düşünceleri yayma araçlarının kullanılmasına ilişkin düzenleyici hükümler, bunların yayımını engellememek kaydıyla, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin sınırlanması sayılmaz. (Ek fıkra: 3/10/2001-4709/9 md.) Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunla düzenlenir.
(Devam Edecek)