Türkiye, evrensel hukuk kurallarına, kendi Anayasasına, kendi yasalarına, kendi yargı kararlarına, tarafı olduğu “ulusüstüyargı kararlarına” uyulmamayı olaganlaştırmış bir ülke olma şöhretini(!), sürekli artıran bir ülkedir.
Bu nedenle de, hem ülke içinde, hem de ülke dışında tartışma konusu olmakta ve toplumumuz bir türlü erince erişememekte, devlet de, Anayasanın 5. maddesindeki temel amaç ve görevlerinden olan “kişilerin ve toplumun gönenç, erinç ve mutluluğunu sağlayamamakta; kişinin temel hak ve özgürlüklerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak biçimdesınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın özdeksel ve tinsel varlığının gelişmesi için gerekli koşulları hazırlamaya çalışmak” yerine, bunları bozmakta ve kargaşa yaratmaktadır.
Karmaşa konularından birisi de, Anayasanın 130. ve Yükseköğretim Yasası’na “Ek Maddeler” ile yamanan “vakıfyükseköğretim kurumlarıdır”. Anayasa koyucu, 130. maddenin ilk paragrafında üniversiteyi; “kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe(özgürlüğe olmalı) sahip ve devlet tarafından, yasa ile kurulan, kurumlar” olarak tanımlanmaktadır. Aynı maddenin 2. paragrafında vakıflar tarafından kurulacak olanları ise: “yasada gösterilen usul ve esaslara göre, Devletin gözetim ve denetimi altında kurulan yükseköğretim kurumu” olarak tanımlamaktadır. Son paragraf ise, vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumlarının; mali ve yönetsel konularda özerk, akademik çalışmaları, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden, Devlet eliyle kurulan üniversiteler için, Anayasada belirtilen hükümlere bağlıdır” hükmü yer almaktadır.
Yani, Anayasanın bu hükümlerine göre, vakıfların “üniversite” adı altında yükseköğretim kurumu kurmaları mümkün değildir ve varolanlar da Anayasaya aykırıdır.
AY’nın 130. ve 131. Maddelerinin üst başlığı “E. Yükseköğretim Kurumları ve Üst Kuruluşları”olup; 130. Madde “1.Yükseköğretim Kurumları”, 131.Maddesi “2.Yükseköğretim Üst Kuruluşları” başlıklarını taşımaktadır. Bu maddeler, “Cumhuriyetin Temel Organları” başlığını taşıyan “Üçüncü Kısım” altında yer alan “Yürütme” başlıklı “İkinci Bölüm”de, “IV.İdare” içinde yer almaktadır.
Anayasayı ciddiye alırsanız, vakıflar tarafından kurulanın üniversite olmayıp, 2547 Sayılı Yasanın 3/c maddesine 4702 S. Yasa’nın 1. Maddesi ile eklenen paragrafı zorladığımızda, konservatuar, yüksekokul,meslek yüksekokulu, araştırma ve uygulama merkezi ötesine taşımaması gerekir.
Bir an için, Anayasanın 130. maddesini ciddiye almaksızın, vakıflar tarafından kurulanların üniversite olduğunu düşündüğümüzde ise, vakıflar tarafından kurulan bu üniversitelerin, devlet tarafından kurulan üniversitelerden farklı olarak, “mali ve yönetim konularda özerk”, öteki konularda ise, devlet eliyle kurulan yükseköğretim kurumları için Anayasada belirtilen hükümlere uyması gerekecektir. (Bkz. AY 130. Madde, son p.)
AY 130. maddesine baktığınızda ise, vakıf yükseköğretim kurumlarının da uyması gereken hükümler şunlardır:
a) Ülkedeki dağılımında denge gözetilecek, yani her isteyen vakfın, istediği yerde yükseköğretim kurumu kurması, vakfın keyfine dayalı olmayacak;
b) Öğretim üyeleri ve yardımcıları serbestçe her türlü bilimsel araştırma ve yayında bulunabilecek;
c) Devletin gözetim ve denetimi altında olup, güvenlik Devletçe sağlanacak;
d) Rektörler Cumhurbaşkanınca, dekanlar ise YÖK tarafından seçilip atanacak;
e) Yönetim ve denetim organları ile öğretim elemanları, YÖK yada üniversitenin yetkili organlarının dışında kalan makamlarca, her ne suretle olursa olsun, görevlerinden uzaklaştırılamayacak;
f) Üniversitelerin hazırladığı bütçeler; YÖK tarafından incelenip onaylandıktan sonra, MEB’e sunulacak ve merkezi yönetim bütçesinin bağlı olduğu esaslara uygun olarak işlem görerek yürürlüğe konulup, denetlenecek;
g) Yükseköğretim kurumlarının kuruluş ve organları ile işleyişleri ve bunların seçimleri, görev, yetki ve sorumlulukları, üniversiteler üzerinde Devletin gözetim ve denetim hakkını kullanma usulleri, öğretim elemanlarının görevleri, ünvanları, atama, yükselme ve emeklilikleri, öğretim elemanı yetiştirme, üniversitelerin ve öğretim elemanlarının kamu kuruluşları ve diğer kurumlar ile ilişkileri, öğretim düzeyleri ve süreleri, yükseköğretime giriş, devam ve alınacak harçlar, Devletin yapacağı yardımlar ile ilgili ilkeler, disiplin ve ceza işleri, mali işler, özlük hakları,öğretim elemanlarının uyacakları koşullar, üniversiteler arası gereksinimlere göre öğretim elemanlarının görevlendirilmesi, öğrenim ve öğretimin özgürlük ve güvence içinde ve çağdaş bilim ve teknoloji gereklerine göre yürütülmesi, YÖK ve üniversitelere Devletin sağladığı mali kaynakların kullanılması, yasayla düzenlenecektir. (Devam Edecek)