Misilleme Sözü, Belirsizlik Gerçeği

Suriye’de IŞİD’in kurduğu bir pusuda iki ABD askeriyle bir Amerikalı sivilin hayatını kaybetmesi, Washington’dan yine tanıdık bir refleksi tetikledi: “Ciddi misilleme.” Donald Trump’ın açıklamaları, ilk bakışta kararlılık mesajı veriyor; ancak satır aralarına bakıldığında Suriye sahasının ne kadar kontrolsüz ve karmaşık olduğu bir kez daha ortaya çıkıyor.

Trump’ın ifadelerinde dikkat çeken nokta, saldırının “Suriye’nin tam olarak kontrol edilemeyen bir bölgesinde” gerçekleştiği vurgusu. Bu cümle, yalnızca IŞİD’e öfkeyi değil, aynı zamanda sahadaki otorite boşluğunu da kabul ediyor. Yani mesele sadece bir terör saldırısı değil; devletlerin, vekil güçlerin ve militan yapıların iç içe geçtiği bir coğrafyada kimin ne kadar söz sahibi olduğu sorusu yeniden masaya geliyor.

Suriye lideri Ahmed el-Şara’nın saldırıyı kınaması ve “yıkılmış” olduğunun özellikle vurgulanması ise Washington’un Şam’a dair anlatısını yumuşatma çabası olarak okunabilir. Trump, Suriye yönetiminin ABD askerleriyle “birlikte savaştığını” söylerken, sahadaki fiili ortaklığı siyasi bir meşruiyet zeminine taşımak istiyor. Ancak bu söylem, Suriye’deki güvenlik zafiyetini ortadan kaldırmıyor. Tam tersine, “birlikte mücadele” söylemi ile “kontrol edilemeyen bölgeler” gerçeği arasındaki çelişki daha da görünür hale geliyor.

Öte yandan IŞİD’in hâlâ tekil unsurlarla dahi ölümcül saldırılar düzenleyebilmesi, örgütün askeri olarak zayıflamış olsa bile tamamen ortadan kalkmadığını gösteriyor. Bu tür pusular, büyük cephe savaşlarından ziyade, uzun süreli istikrarsızlık üretmeyi hedefleyen bir stratejinin parçası. ABD askerlerinin ve sivillerin hedef alınması ise doğrudan Washington’un bölgedeki varlığını sorgulatmayı amaçlıyor.

“Ciddi misilleme” söylemi, iç politikada güçlü bir duruş izlenimi yaratabilir. Ancak geçmiş deneyimler, misillemelerin çoğu zaman sorunu kökünden çözmediğini gösteriyor. Hava saldırıları, operasyonlar ve sert açıklamalar; IŞİD benzeri yapıların beslendiği kaotik zemini ortadan kaldırmadıkça sadece geçici rahatlama sağlıyor.

Suriye dosyası bugün bir kez daha şunu hatırlatıyor: Terörle mücadele yalnızca askeri güçle değil, siyasi istikrarla, net müttefiklik ilişkileriyle ve sahadaki gerçeklerle yüzleşerek yürütülebilir. Aksi halde her “misilleme” sözü, bir sonraki saldırının haber başlığına dönüşme riski