Macaristan ve AB: Para, Siyaset ve Akademik Özgürlük

Macaristan’ın fonlara erişim mücadelesi, Avrupa Birliği’nin temel değerleri ve siyasi gerçeklikleri arasındaki çetrefilli ilişkiyi bir kez daha gözler önüne seriyor. Avrupa Komisyonu’nun 545 milyon euroluk fonu serbest bırakma kararı, ilk bakışta Budapeşte için bir zafer gibi görünse de, işin aslı çok daha karmaşık. Bu para, ancak akademik özgürlük gibi temel şartlar yerine getirildiğinde verilecek.

Bu durum, Başbakan Viktor Orban’ın hem içeride hem de dışarıda uyguladığı “gönüllü yalnızlaşma” politikasının ne kadar riskli olduğunu gösteriyor. Bir yandan AB’ye meydan okuyan, diğer yandan ise ekonomik desteğe muhtaç olan Macaristan, adeta iki ucu keskin bir kılıçla dans ediyor. Orban’ın, “hukukun üstünlüğü” ve “akademik özgürlük” gibi Batı değerlerini hiçe sayan duruşu, Brüksel’in sabrını zorluyor.

Haber metninde de belirtildiği gibi, fonların büyük bir kısmı dondurulmuş durumda ve bu durum, Macaristan ekonomisi için ciddi bir risk oluşturuyor. Komisyon’un kamu yararına vakıflar tarafından yönetilen üniversitelerle ilgili şartı, fonların serbest bırakılması için bir yol haritası sunsa da, Orban hükümetinin bu şartları ne kadar ciddiye alacağı belirsiz.

Sonuç olarak, bu durum, sadece bir mali anlaşmazlık değil, aynı zamanda siyasi bir güç mücadelesidir. Macaristan, AB’nin değerlerini ne kadar kabul edecek? Ya da AB, kendi ilkelerinden ne kadar taviz verecek? Bu soruların cevabı, sadece fonların değil, Avrupa’nın geleceğinin de nasıl şekilleneceğini gösterecek.