Yatlar, Saunalar ve Avrupa Fonları: Polonya’da “Yeniden Yapılandırma” mı, İsraf mı?

Polonya’da son günlerde siyasetin ve halkın gündeminde tek bir soru var: Avrupa Birliği’nden alınan milyarlarca euro gerçekten amacına uygun mu harcandı?

Hatırlayalım…

Şubat ayında Başbakan Donald Tusk’ın liderliğindeki yeni hükümet, önceki yönetimle Avrupa Birliği arasında yaşanan anlaşmazlıkları çözerek, uzun süredir dondurulmuş olan yaklaşık 60 milyar euro’luk AB fonunun önünü açtı. Bu adım, hükümet için büyük bir siyasi başarı olarak lanse edildi. Ancak şimdi, bu başarı gölgede kalacak gibi görünüyor.

Yeniden Yapılanma Fonu mu, Lüks Harcama Fonu mu?

Avrupa Birliği’nin COVID-19 sonrası toparlanma için oluşturduğu bu dev fon, üye ülkelerin sağlık, eğitim, dijitalleşme gibi alanlarda yeniden ayağa kalkması için verilmişti. Ama ortaya çıkan belgeler, Polonya’da bu paranın bir kısmının yatlara, saunalara, kahve makinelerine, hatta solaryumlara harcandığını gösteriyor.

Evet, yanlış duymadınız.

Polonya’da bazı işletmeler, pandemi sonrası toparlanma amacıyla verilen hibeleri alıp, bu fonlarla kendilerine lüks tüketim malları satın almış. Öyle ki, fonların izlenebilirliğini sağlayan resmi web sitesinde artık bu işletmelerin harcamalarını gösteren detaylar yayımlandı. Bir anda tüm ülke, “yatı kim aldı, kahve makinesi kimin ofisine gitti” tartışmasına girdi.

AB Yetkilileri: Fonlar Adaletli Dağıtıldı

Eleştiriler karşısında Avrupa Birliği yetkilileri ise savunmaya geçti. Fonların adil şekilde dağıtıldığını, başvuruların belirli kriterlere göre onaylandığını belirtiyorlar. Ancak mesele, fonların nasıl verildiğinden çok, nasıl kullanıldığı ile ilgili.

Bir restoran pandemiden ciddi zarar görmüş olabilir, ama gerçekten bir sauna mı kurtarır onu, yoksa daha uygun bir altyapı yatırımı mı?

Tusk: “İsrafı Kabul Etmeyeceğim”

Başbakan Tusk da bu gelişmelerin farkında. Geçtiğimiz günlerde Leba’da yaptığı bir konuşmada açıkça söyledi:

“KPO fonlarının israf edilmesini kabul etmeyeceğim.”

Bu açıklama, hükümetin konuyu ciddiye aldığını ve gerekli adımlar atılabileceğini gösteriyor. Fakat halkın güvenini geri kazanmak, yalnızca açıklamalarla değil, şeffaf soruşturmalarla ve sonuçlarıyla mümkün olabilir.

Küresel krizlerin ardından gelen bu tür fonlar, aslında bir fırsat. Yeni yollar, dijital altyapılar, eğitim projeleri, küçük esnafa can suyu olacak destekler için var. Ama bu fonların bir kısmı gerçekten kahve makinesine harcanmışsa, bu sadece ekonomik bir israf değil, toplumsal bir güven kaybıdır.

AB’nin verdiği para, lüks değil, dirençli bir gelecek inşa etmek içindi. Eğer bu fonlar, amaç dışı kullanıldıysa sadece hükümet değil, tüm toplum bu kaybın bedelini ileride hissedecektir.