Anamur Mamure kalesi 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası geçici listesine alınmıştır.
Geçmişi 3. Yüzyıl’a kadar dayanan 39 kuleli tarihi kale Unesco tarafından Dünya mirası geçici listesine alınınca restorasyon çalışmaları gerçekleşmişti..
Mersin Valiliği, Anamur Kaymakamlığı ve Anamur Müze Müdürlüğünce yürütülen restorasyon tamamlanmış, Mamure kalesi Unesco Dünya Mirası geçici listesinde yerini almıştır..
Mamure Kalesi’nin Restorasyon çalışmalarında aslına uygun olarak içinde pişirilmiş ve öğütülmüş toprak ürünleri, hidrolik kireç, söndürülmüş kireç, kiremit tozu bulunan Horasan harcı kullanılmıştır.
Restorasyon çalışmaları sırasında Kale duvarında örme taşlar arasında Antik dönemdeki mezarlara ait olduğu tespit edilen tarihi hazine değerinde kabartmalı bir fresk bulunmuştur.
Mamure Kalesi; 1221’de Anadolu Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubat tarafından fethedilmiştir.
Halk arasında yaygın bir zapt nameye göre kalenin fethedilişinin hikâyesi şöyledir:
Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubat’ın ünlü komutanı Ertokuş bey İçel ilinin Gülnar ilçesi üzerinden Anamur’u ve dolayısı ile Anamur kalesini feth etmeye giderken Gülnar’ın Şıhömer köyünde konaklar.
Köyün ileri gelenlerinden ve köye adını veren Şıhömer Selçuklu kumandanını misafir eder.
Onu ve askerlerini kendi pişirdiği yemekler ve yiyeceklerle doyurur.
Bunda bir hikmeti ilahi olduğunu sezen Kumandan Ertokuş Bey, Şıhömer’e kendisi ile beraber gelmesini ister.
O da bu daveti kabul eder. “Yalnız ben sizden biraz sonra geleceğim, siz şimdilik yolunuza devam edin” der.
Ertokuş Bey askerleri ile birlikte yola koyulur.
Fakat Şıhömer kendisine yetişemeyince buna biraz içerler. “Demek bana yalan söyledi” diye düşünür.
Şıhömer ise daha kısa bir yoldan ve süratle Anamur’a gelir.
Bir gecede keçi sürülerinin boynuzlarına çıra (mum) yakıp karadan salar, manda sürülerinin boynuna da çıra (mum) yakıp denizden salar.
Anamur Mamure Kalesi’ndeki korsanlar bunun bir kuşatma olduğunu sanıp hemencecik teslim olurlar.
Kale anahtarını teslim alan Şıhömer geri döner.
Bozyazı ilçesi yakınlarında Selçuklu kumandanı Ertokuş bey ile karşılaşırlar.
Anamur kalesinin anahtarlarını teslim eder.
Bu duruma daha da şaşıran Ertokuş Bey, Şıhömer’e biraz daha saygılı davranır.
Kalenin anahtarını alıp orada konaklar.
Şimdiki Softa kalesini yaptırır. (Bu kale Bozyazı ilçesinin doğusunda ve yüksekçe bir tepe üzerindedir).
Anamur ve çevresini korsanlardan temizler, alınması gereken yerleri ülkeye katar ve Konya’ya geri döner…
1300’lü yılların başında Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından kuşatılarak alınınca zarar görmüş, Mehmet bey kaleyi yeniden imar edince adını “ Mamure” koymuştur.
Yine Osmanlılar döneminde kale birkaç defa onarım görmüştür.
Anamur – Silifke karayolu üzerinde ve Anamur’un 6 kilometre güneydoğusunda, deniz kenarında bulunan Mamure kalesi 23.500 metrekare oturumundadır.
Mamure kalesi Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat tarafından 1221 yılında fethedilerek Selçuklu topraklarına katılmıştır.
Kale daha sonraki yıllarda Karamanoğulları ve Osmanlıların eline geçmiştir.
En iyi korunmuş kalelerden biri olan Mamure kalesi Unesco’nun korumaya alınmış dünya listesinde yerini almıştır.
Adeta bir Kervansaray görünümünde olan kalenin Kuleleri, Mazgalları, Surları yukarıda belirttiğim şekilde yeni baştan restore edilmiştir.
Kalenin kuzey bölümünde 1450 ( Karamanoğlu İbrahim zamanı ) tarihi yazılıdır.
1300-1308 yılları arasında hüküm süren Karamanoğlu İbrahim Bey 36.000 kişilik ordusuyla kaleyi ele geçirmiş ve düşmanı bozguna uğratmıştır.
39 kulesi bulunan kalenin güneyi Akdeniz ve kuzey doğusu, kuzeyi, kuzey batısı hendekle çevrilidir.
Kale 3 avludan oluşmaktadır.
Batı avlusunda; En son Diyanet İşler başkanlığınca onarımı yapılmış halen ibadete açık tek minareli bir Cami bulunmaktadır.
Burada bir anımı anlatmak istiyorum.
Eski Diyanet İşleri Başkanlarından Sayın Tayyar Altıkulaç merhum Hamdi Mert ağabeyimin davetlisi olarak Anamur’a gelmişti.
Hamdi Mert ağabeyim o dönemde Diyanet İşleri Başkan yardımcısıydı.
Ben de Anamur İlçe Milli eğitim müdürü idim.
Yaklaşık bir hafta her ikisini de evimde misafir etmiştim.
Anamur’un kültür varlıklarını tanıtırken Kaleyi de gezdirmiştim.
Kale gezisinde kale içinde harap halde bulunan Camiyi görmüşlerdi.
Ankara’ya dönüşlerinden sonra hem caminin onarımını yaptırmışlar hem de Camiye kadrolu İmam vermişlerdi.
Halen Cami faal vaziyette hizmet görmektedir.
Eski Diyanet İşleri başkanımız Sayın Tayyar Altıkulaç’a uzun ömürler ve Rahmetli ağabeyim merhum Hamdi Mert’e de Allahtan rahmet diliyorum.
Evet…
Akdeniz kıyısında büyüleyici manzaraya sahip Mamure Kalesi; hem konum hem de savunma yapısı nedeniyle büyük öneme sahip olmuş. Anamur kıyısından Akdeniz’i kucaklayan Mamure, binlerce yıllık bir geçmişe rağmen en iyi korunan Orta Çağ kalelerinden birisi olma özelliğini taşıyor.
Mamure Kalesi milattan sonra 3. ya da 4. yüzyılda Romalılar tarafından inşa edilmiş. Kalenin inşasındaki ana amaç Akdeniz – Kilikya ticaret yollarını kontrol altına almak ve ticaret gemilerini korsan saldırılarından korumaktı.
1221 yılında Anadolu Selçuklu Hükümdarı Alaaddin Keykubat tarafından ele geçirilen Mamure Kalesi, Selçuklu Devleti’nin zayıflamasının ardından yeniden Hristiyan birlikler tarafından fethedilmiş. Hala kalede bulunan kitabeye göre, Karamanoğlu Mahmut Bey 1450 yılında kaleyi ele geçirip bugünkü son haline gelmesini sağlamış.
Karamanoğulları’nın egemen olduğu dönemde Mamure Kalesi’ne yüzyıllardır ibadete açık olan camii inşa edilmiş. Bir kısmı tahrip olmasına karşın, kale içinde bulunan hamamın da mimari özellikleri bakımından bu döneme ait olduğu düşünülüyor. Mamure Kalesi, 1469 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun eline geçmiş.
Mamure Kalesi duvarları alt kısmı genişken, yukarı doğru çıktıkça daralan bir yapıya sahip.
Antik temellerinde kesme taşlar kullanılan kalenin, duvar ve burçlarının yapımında Horasan harcı kullanılmış.
Çift katlı olan kale duvarları hem iç hem de dış merdivenler aracılığı ile birbirine bağlı.
Kale, savunma anlamında büyük öneme sahip. Ana kuleler başta olmak üzere birçok gözetleme kulesi mevcut. Özellikle güney kısımda yer alan ana kule, büyük görüş imkânı sağlıyor.
Gözetleme kulelerine ek olarak mazgallı siper ve karadan güvenliği sağlayan hendek, savunmayı güçlendiren ana unsurlar olmuş.
Kalede yer alan gözetleme kuleleri ile mazgallı siperlerin pencereleri V şeklinde inşa edilmiş.
Bu sayede içeriden atılan ok kolay ulaşırken, dışarıdan gelecek tehlikeleri de önlemek amaçlanmış.
İki bölümden oluşan kalede, iç içe iki sur ve surlar üzerinde kaleyi bütünüyle dolaşan ve bir taraftan bir tarafa geçişi sağlayan burçlar arasında bir yol vardır.
Bu yol üzerinde 35 normal, 4 büyük olmak üzere 39 kule bulunmaktadır.
UNESCO tarafından geçici dünya mirası listesine alınan Anamur Mamure kalesi; Anamur’un çehresini değiştirecek ve Anamur’un MARKA ŞEHİR olmasına büyük katkı sağlayacaktır.
Hoşça kalınız.