‘Yasaklamalar daha da artarak devam etmektedir’
NURDANE KARAKUŞ
Çukurova Sanatçılar Platformu, Amed Şehir Tiyatrosu’nun Kürtçe “Tartuffe” oyununun yasaklanmasına tepki göstermek adına Özgür Çocuk Parkı’nda toplandı. Amed Şehir Tiyatrosu tarafından oynanan “Tartuffe” Kürtçe oyunun Adana ve Mersin’de yasaklanmasını protesto eden platformun açıklamasına, Emek Partisi (EMEP) Genel Başkan Yardımcısı Sedat Başkavak, HDP il ve ilçe yöneticileri, TUAY-DER, AKKAY-DER, TJA, Mersin Barış Anneleri Meclisi, Mersin Emek ve Demokrasi Platformu bileşenlerinin yanı sıra çok sayıda sanatçı katıldığı katıldı.
Çukurova Sanatçılar Platformu adına açıklamayı yapan sanatçı Cejna Saruhan, “Halklar tarihiyle, kültürleriyle ve dilleriyle vardır. Varlıkları yaşamaları ve devamlılıkları buna bağlıdır. İnkarcı ve asimilasyona dayalı gelişen her politika o halkın varlığını hedeflemektir. Diğer halklar, kültürler ve inançları inkar etdilmiş ve yok olmaları için de özel bir politika uygulanmıştır. Başta Kürt halkı olmak üzeri diğer halklara ve kültürlere yönelik uygulamalar ve yasaklar hükümetler değişse de sistematik olarak devam edilmiştir. Varlığını ve kültürünü yaşatmanın zemini ve imkanları ortadan kaldırılmış, oluşan zeminleri de çeşitli bahanelerle ve yasal olmayan gerekçelerle engellemektedir. Son dönemde Kürt kültürüne ve muhalif sanatçılara yönelik baskılar ve yasaklamalar daha da artarak devam etmektedir.” dedi.
“Hiç bir yasal dayanağı yok”
5 -6 Haziran 2022 tarihinde Amed Şehir Tiyatrosunun Kürtçe olan ‘Tartuffe’ oyununun güvenlik gerekçesiyle hem Adana hem de Mersin Valiliği tarafından iptal edildiğini belirten Saruhan, Tartuffe’oyunun tarihi ve içeriği bilinmektedir. Yüzlerce defa oynanmış ve güçlü bir seyirci kitlesine sahip olan böylesi bir tiyatronun engellenmesinin hiç bir yasal dayanağı yoktur. Tamamıyla keyfi bir yönetim tarzından kaynağını almaktadır. Kültürümüze ve sanatımıza yönelik gelişecek her engelleme ve yasağa karşı tavrımızı güçlü bir şekilde ortaya koyacağımızı buradan söylüyoruz. Hiç bir baskı ve engelleme bizi sanatsal faaliyetlerimizden geri tutmayacaktır. Kendisini sosyalist, demokrat ve halkçı olarak gören tüm kurum ve bireylerin de bu tür anti demokratik ve inkarcı tutumlara karşı tavır almaya çağırıyoruz. Biz sanatçılar, siyasetçiler ve emekçiler olarak bu anti demokratik ve faşizan uygulamaları reddediyor ve kınadığımızı da belirtmek istiyoruz.” şeklinde konuştu.
“Amed Şehir Tiyatrosu’nun ‘Tartuffe’ adlı Kürtçe oyunu neden yasaklanmıştır?”
HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan daAmed Şehir Tiyatrosu’nun ‘Tartuffe’ adlı Kürtçe oyununun Mersin’de engellenmesini TBMM gündemine taşıdı.
Dr. Rıdvan Turan, “Amed Şehir Tiyatrosu’nun ‘Tartuffe’ adlı Kürtçe oyunu Adana’da yasaklanmasının ardından Mersin’de de engellendi. Amed Şehir Tiyatrosu oyuncusu Berfin Emektar konuyla ilgili daha önce Mardin’de de aynı uygulamayla karşılaştıklarını, oyunlarının yasaklandığını hatta tebliğ edilen bir yazı olmamasına rağmen telefonda tehdit edildiklerini belirtmektedir. Emektar, Adana’da kasım ayı kadın etkinlikleri kapsamında Dario Fo Elizabeth oyununu oynarken oyunun Adana Valiliği tarafından yasaklandığını ancak Mersin’de oyunu oynadıklarını dolayısıyla iki valilik arasında aynı oyun için farklı uygulamaların olduğunun altını çizerek yine Kocaeli’de de benzer bir uygulamayla oyunlarının yasaklandığını ifade etmektedir.
Emektar’ın iddiasına göre; Adana’da yasaklanan oyun için insanlar Twitter’da demokratik tepkilerini gösteriyorlardı. Mersin Valiliği de çarşamba günü oyun için onay vermişti. Ancak 05.06.2022 Pazar günü mesai saatleri dışında, bir oyuncu Mersin Emniyeti’nden aranarak “Yarın sizin oyununuz olmayacak. Neden bu paylaşımları yapıyorsunuz?” şeklinde uyarılmıştı. Bu durumun gerekçesi sorulduğunda ise: “Yarın gelip tebliğinizi alırsınız.” şeklinde cevap almışlardı. Ertesi gün ise oyuncular yasağın Valilik yasağı olmadığını ve güvenlik şubedeki iki memurun imzasıyla kamu düzeni açısından oyunun uygun görülmediğini öğrenmişlerdi. Valiliğin izin vermesine rağmen Mersin’de oyun oynanamadı.” dedi.
Dr. Rıdvan Turan önergesinde şu sorulara yer verdi:
1. Amed Şehir Tiyatrosu’nun ‘Tartuffe’ adlı Kürtçe oyunu neden yasaklanmıştır?
2. Mersin’de oyun yasağının oyunculara Emniyet tarafından mesai saatleri dışında telefonla bildirilmesinin gerekçesi nedir?
3. Amed Şehir Tiyatrosu’nun farklı zamanlarda ve şehirlerdeki oyunlarının yasaklanması oyunların Kürtçe olmasından dolayı mıdır?
4. Mersin Valiliği’nin Dario Fo Elizabeth oyununa izin vermesine rağmen Adana Valiliği neden izin vermemektedir?
5. Mersin Valiliğinin izin vermesine karşılık güvenlik şubedeki 2 memurun imzasıyla oyunun oynatılmaması iddiaları karşında Bakanlığınızın bir açıklaması olacak mıdır?
